✦انتخاب طبیعی (Natural Selection)

تمام موجودات زنده تحت تأثیر فرایندی به نام انتخاب طبیعی (Natural Selection) قرار دارند. در این فرایند، طبیعت تعیین می‌کند که کدام جمعیت‌ها یا گونه ها با ویژگی‌های خاص، شانس بقا و تولیدمثل بیشتری داشته باشند. مسیر تکامل هر گونه نیز در طول زمان، بر اساس سازگاری آن با شرایط محیطی شکل می‌گیرد.
البته تأثیر انتخاب طبیعی در بازه‌های زمانی بسیار طولانی رخ می‌دهد و تغییرات ژنتیکی و ظاهری موجودات به‌تدریج و در نسل‌های پیاپی اتفاق می‌افتد، نه به‌صورت ناگهانی!

✦مثال برای درک انتخاب طبیعی

فرض کنید در منطقه‌ای دو ساحل وجود دارد:

1. ساحلی با شن‌های سفید

2. ساحلی با شن‌های قهوه‌ای

در هر دو ساحل، گونه‌ای از موش‌ها زندگی می‌کنند، اما موش‌های ساحل سفید، سفیدرنگ و موش‌های ساحل قهوه‌ای، قهوه‌ای‌رنگ هستند. پرسش این است که چرا موش‌هایی از یک گونه، رنگ‌های متفاوتی دارند؟

پاسخ در انتخاب طبیعی نهفته است!

در طول زمان، موش‌هایی که رنگ بدنشان با رنگ شن‌های محیط هماهنگ‌تر بوده، کمتر در معرض شکار قرار گرفته‌اند و شانس بقا و تولیدمثل بیشتری داشته‌اند. در نتیجه، ژن‌های مربوط به رنگ هماهنگ با محیط در جمعیت باقی مانده و گسترش یافته است.

در یک آزمایش نیز، گروهی از موش‌های قهوه‌ای به ساحل سفید و گروهی از موش‌های سفید به ساحل قهوه‌ای منتقل شدند. نتایج نشان داد موش‌هایی که رنگ بدنشان با محیط ناهمخوان بود، به‌مراتب بیشتر شکار شدند. این یافته‌ها به‌خوبی نشان می‌دهد که انتخاب طبیعی موجوداتی را حفظ می‌کند که ویژگی‌هایشان با محیط سازگارتر است.

✦تولیدمثل و سازگاری

تمام جمعیت‌های زنده در پی افزایش موفقیت تولیدمثلی (Reproductive Success) خود هستند؛ یعنی تمایل دارند ژن‌هایشان را به نسل‌های بعد منتقل کنند. اگر یک جمعیت نتواند این کار را انجام دهد، به‌مرور از خزانه ژنی جمعیت حذف می‌شود.

با این حال، انتقال ژن به‌تنهایی کافی نیست؛ نسل‌های جدید نیز باید بتوانند با شرایط محیطی تطبیق یابند. در غیر این صورت، انتخاب طبیعی آن جمعیت را حذف می‌کند.

امروزه بسیاری از این تغییرات محیطی، ناشی از فعالیت‌های انسانی است. برای مثال، خرس‌های قطبی با خطر انقراض مواجه‌اند، زیرا با ذوب شدن یخ‌های قطبی، زیستگاه طبیعی‌شان در حال نابودی است و هنوز نتوانسته‌اند با شرایط جدید سازگار شوند.

✦کلام آخر

در نهایت، انتخاب طبیعی عامل اصلی تعیین‌کننده در بقای جمعیت‌هاست. موجودات باید با محیط خود سازگار شوند تا بتوانند بقای خود و انتقال ژن‌هایشان به نسل‌های آینده را تضمین کنند.

هاروکی موراکامی این مفهوم را به زیبایی چنین توصیف می‌کند:

انسان‌ها در نهایت چیزی جز حامل و گذرگاه ژن نیستند.
ما همچون اسبان مسابقه‌ای هستیم که ژن‌ها سوار بر ما، از نسلی به نسل دیگر پیش می‌تازند.
ژن‌ها درکی از نیکی و بدی ندارند، و شادی یا اندوه ما برایشان بی‌اهمیت است.
تنها چیزی که برای آن‌ها اهمیت دارد، کارآمدترین مسیر بقاست.

🦋
#NaturalSelection
#Evolution
#Biology